انفجار مهیب بندرعباس که در اردیبهشت ۱۴۰۴ رخ داد، بار دیگر نگاه‌ها را به سمت ایمنی مواد شیمیایی و صنعتی جلب کرد. با اینکه این حادثه به‌مراتب کوچکتر از فاجعه‌هایی مانند بیروت بود، اما تلفات انسانی، شوک روانی و خسارات زیرساختی آن، مقایسه با دیگر انفجارهای تاریخ را ضروری می‌سازد.

در این گزارش، قدرت انفجار بندرعباس را در کنار چند انفجار صنعتی بزرگ و دو انفجار اتمی هیروشیما و ناکازاکی بررسی می‌کنیم تا تصویری روشن‌تر از ابعاد فاجعه ارائه دهیم.

قدرت انفجارها بر حسب معادل “هیروشیما”

برای مقایسه‌ای عینی، هر انفجار بر اساس میزان انرژی آزادشده (بر حسب کیلوتن TNT) نسبت به بمب اتمی هیروشیما سنجیده شده است. بمب هیروشیما در سال ۱۹۴۵ با قدرتی معادل ۱۵ کیلوتن TNT، معیاری جهانی برای قدرت انفجار به‌حساب می‌آید.

ابعاد حادثه بندرعباس در مقیاس جهانی

با اینکه انفجار بندرعباس تنها ۱.۳ درصد قدرت هیروشیما را داشت، اما به لحاظ تلفات، نزدیک به انفجار تیانجین چین (با قدرتی حدود ۵ برابر بیشتر) بود. این نشان می‌دهد که موقعیت مکانی، تراکم جمعیت، و نبود ایمنی لازم می‌تواند از یک انفجار محدود، فاجعه‌ای انسانی بسازد.

هشدارهای تکرارشونده، پاسخ‌های تکراری

از بیروت تا بندرعباس، اشتراک اصلی در اغلب این فجایع نگهداری نامناسب مواد خطرناک در مناطق مسکونی یا تجاری است. علی‌رغم هشدارهای مکرر پس از هر حادثه، سیستم‌های ایمنی، آموزش پرسنل، و نظارت فنی همچنان در بسیاری کشورها ناکافی‌ست.

جدول برخی از انفجارهای بزرگ تاریخ

• سخن پایانی

انفجار بندرعباس، گرچه در مقیاس جهانی انفجار کوچکی محسوب می‌شود، اما از منظر تأثیر انسانی، اجتماعی و روانی، باید در کنار بزرگ‌ترین فجایع صنعتی جهان مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. تاریخ بارها نشان داده که بی‌توجهی به اصول ایمنی، می‌تواند حتی بدون جنگ، شهرهایی را به جهنم تبدیل کند.